PODSTAWA PROGRAMOWA WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO DLA PRZEDSZKOLI ORAZ INNYCH FORM

WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO- obowiązujące zmiany od 01 09.2017.

(Rozp. MEN z dnia 14 lutego 2017r. poz.356)

DLA PRZEDSZKOLI, ODDZIAŁÓW PRZEDSZKOLNYCH W SZKOŁACH
PODSTAWOWYCH ORAZ INNYCH FORM WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO

Podstawa programowa wychowania przedszkolnego wskazuje cel wychowania
przedszkolnego, zadania profilaktyczno-wychowawcze przedszkola, oddziału przedszkolnego
zorganizowanego w szkole podstawowej i innej formie wychowania przedszkolnego,
zwanych dalej „przedszkolami”, oraz efekty realizacji zadań w postaci celów osiąganych
przez dzieci na zakończenie wychowania przedszkolnego.
Celem wychowania przedszkolnego jest wsparcie całościowego rozwoju dziecka. Wsparcie to
realizowane jest przez proces opieki, wychowania i nauczania – uczenia się, co umożliwia
dziecku odkrywanie własnych możliwości, sensu działania oraz gromadzenie doświadczeń na
drodze prowadzącej do prawdy, dobra i piękna. W efekcie takiego wsparcia dziecko osiąga
dojrzałość do podjęcia nauki na pierwszym etapie edukacji.

Zadania przedszkola

1. Wspieranie wielokierunkowej aktywności dziecka poprzez organizację warunków
sprzyjających nabywaniu doświadczeń w fizycznym, emocjonalnym, społecznym
i poznawczym obszarze jego rozwoju.
2. Tworzenie warunków umożliwiających dzieciom swobodny rozwój, zabawę
i odpoczynek w poczuciu bezpieczeństwa.
3. Wspieranie aktywności dziecka podnoszącej poziom integracji sensorycznej
i umiejętności korzystania z rozwijających się procesów poznawczych.
4. Zapewnienie prawidłowej organizacji warunków sprzyjających nabywaniu przez dzieci
doświadczeń, które umożliwią im ciągłość procesów adaptacji oraz pomoc dzieciom
rozwijającym się w sposób nieharmonijny, wolniejszy lub przyspieszony.
5. Wspieranie samodzielnej dziecięcej eksploracji świata, dobór treści adekwatnych do
poziomu rozwoju dziecka, jego możliwości percepcyjnych, wyobrażeń i rozumowania,
z poszanowaniem indywidualnych potrzeb i zainteresowań.
6. Wzmacnianie poczucia wartości, indywidualność, oryginalność dziecka oraz potrzeby
tworzenia relacji osobowych i uczestnictwa w grupie.

7. Tworzenie sytuacji sprzyjających rozwojowi nawyków i zachowań prowadzących do
samodzielności, dbania o zdrowie, sprawność ruchową i b ezpieczeństwo, w t ym
bezpieczeństwo w ruchu drogowym.
8. Przygotowywanie do rozumienia emocji, uczuć własnych i innych ludzi oraz dbanie
o zdrowie psychiczne, realizowane m.in. z wykorzystaniem naturalnych sytuacji,
pojawiających się w przedszkolu oraz sytuacji zadaniowych, uwzględniających treści
adekwatne do intelektualnych możliwości i oczekiwań rozwojowych dzieci.
9. Tworzenie sytuacji edukacyjnych budujących wrażliwość dziecka, w tym wrażliwość
estetyczną, w odniesieniu do wielu sfer aktywności człowieka: mowy, zachowania,
ruchu, środowiska, ubioru, muzyki, tańca, śpiewu, teatru, plastyki.
10. Tworzenie warunków pozwalających na bezpieczną, samodzielną eksplorację otaczającej
dziecko przyrody, stymulujących rozwój wrażliwości i umożliwiających poznanie
wartości oraz norm odnoszących się do środowiska przyrodniczego, adekwatnych do
etapu rozwoju dziecka.
11. Tworzenie warunków umożliwiających bezpieczną, samodzielną eksplorację elementów
techniki w otoczeniu, konstruowania, majsterkowania, planowania i podejmowania
intencjonalnego działania, prezentowania wytworów swojej pracy.
12. Współdziałanie z rodzicami, różnymi środowiskami, organizacjami i instytucjami,
uznanymi przez rodziców za źródło istotnych wartości, na rzecz tworzenia warunków
umożliwiających rozwój tożsamości dziecka.

13. Kreowanie, wspólne z wymienionymi podmiotami, sytuacji prowadzących do poznania
przez dziecko wartości i norm społecznych, których źródłem jest rodzina, grupa
w przedszkolu, inne dorosłe osoby, w tym osoby starsze, oraz rozwijania zachowań
wynikających z wartości możliwych do zrozumienia na tym etapie rozwoju.
14. Systematyczne uzupełnianie, za zgodą rodziców, realizowanych treści wychowawczych
o nowe zagadnienia, wynikające z pojawienia się w otoczeniu dziecka zmian i zjawisk
istotnych dla jego bezpieczeństwa i harmonijnego rozwoju.
15. Systematyczne wspieranie rozwoju mechanizmów uczenia się dziecka, prowadzące do
osiągnięcia przez nie poziomu umożliwiającego podjęcie nauki w szkole.
16. Organizowanie zajęć – zgodnie z potrzebami – umożliwiających dziecku poznawanie
kultury i języka mniejszości narodowej lub etnicznej lub języka regionalnego –
kaszubskiego.
17. Tworzenie sytuacji edukacyjnych sprzyjających budowaniu zainteresowania dziecka
językiem obcym nowożytnym, chęci poznawania innych kultur.

Przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym nie dotyczy:

1) dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze
względu na niepełnosprawność intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym
oraz dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze
względu na niepełnosprawności sprzężone, jeżeli jedną z niepełnosprawności jest
niepełnosprawność intelektualna w stopniu umiarkowanym lub znacznym;
2) dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze
względu na inne niż wymienione w pkt 1 rodzaje niepełnosprawności, o których
mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 127 ust. 19 pkt 2 ustawy z dnia
14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59), oraz jeżeli
z indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego wynika brak możliwości
realizacji przygotowania do posługiwania się językiem obcym nowożytnym ze
względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości
psychofizyczne dziecka.

Osiągnięcia dziecka na koniec wychowania przedszkolnego
I. Fizyczny obszar rozwoju dziecka. Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole:
1) zgłasza potrzeby fizjologiczne, samodzielnie wykonuje podstawowe czynności
higieniczne;
2) wykonuje czynności samoobsługowe: ubieranie się i rozbieranie, w tym czynności
precyzyjne, np. zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł;
3) spożywa posiłki z użyciem sztućców, nakrywa do stołu i sprząta po posiłku;
4) komunikuje potrzebę ruchu, odpoczynku itp.;
5) uczestniczy w zabawach ruchowych, w tym rytmicznych, muzycznych,
naśladowczych, z przyborami lub bez nich; wykonuje różne formy ruchu: bieżne,
skoczne, z czworakowaniem, rzutne;
6) inicjuje zabawy konstrukcyjne, majsterkuje, buduje, wykorzystując zabawki,
materiały użytkowe, w tym materiał naturalny;
7) wykonuje czynności, takie jak: sprzątanie, pakowanie, trzymanie przedmiotów
jedną ręką i oburącz, małych przedmiotów z wykorzystaniem odpowiednio
ukształtowanych chwytów dłoni, używa chwytu pisarskiego podczas rysowania,
kreślenia i pierwszych prób pisania;
8) wykonuje podstawowe ćwiczenia kształtujące nawyk utrzymania prawidłowej
postawy ciała;
9) wykazuje sprawność ciała i koordynację w stopniu pozwalającym na rozpoczęcie
systematycznej nauki czynności złożonych, takich jak czytanie i pisanie.

II. Emocjonalny obszar rozwoju dziecka. Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole:
1) rozpoznaje i nazywa podstawowe emocje, próbuje radzić sobie z ich przeżywaniem;
2) szanuje emocje swoje i innych osób;

3) przeżywa emocje w sposób umożliwiający mu adaptację w nowym otoczeniu, np.
w nowej grupie dzieci, nowej grupie starszych dzieci, a także w nowej grupie dzieci
i osób dorosłych;
4) przedstawia swoje emocje i uczucia, używając charakterystycznych dla dziecka
form wyrazu;
5) rozstaje się z rodzicami bez lęku, ma świadomość, że rozstanie takie bywa dłuższe
lub krótsze;
6) rozróżnia emocje i uczucia przyjemne i nieprzyjemne, ma świadomość, że
odczuwają i przeżywają je wszyscy ludzie;
7) szuka wsparcia w sytuacjach trudnych dla niego emocjonalnie; wdraża swoje
własne strategie, wspierane przez osoby dorosłe lub rówieśników;
8) zauważa, że nie wszystkie przeżywane emocje i uczucia mogą być podstawą do
podejmowania natychmiastowego działania, panuje nad nieprzyjemną emocją,
np. podczas czekania na własną kolej w zabawie lub innej sytuacji;
9) wczuwa się w emocje i uczucia osób z najbliższego otoczenia;
10) dostrzega, że zwierzęta posiadają zdolność odczuwania, przejawia w stosunku do
nich życzliwość i troskę;
11) dostrzega emocjonalną wartość otoczenia przyrodniczego jako źródła satysfakcji
estetycznej.

III. Społeczny obszar rozwoju dziecka. Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole:
1) przejawia poczucie własnej wartości jako osoby, wyraża szacunek wobec innych
osób i przestrzegając tych wartości, nawiązuje relacje rówieśnicze;
2) odczuwa i wyjaśnia swoją przynależność do rodziny, narodu, grupy przedszkolnej,
grupy chłopców, grupy dziewczynek oraz innych grup, np. grupy teatralnej, grupy
sportowej;
3) posługuje się swoim imieniem, nazwiskiem, adresem;

4) używa zwrotów grzecznościowych podczas powitania, pożegnania, sytuacji
wymagającej przeproszenia i przyjęcia konsekwencji swojego zachowania;
5) ocenia swoje zachowanie w kontekście podjętych czynności i zadań oraz
przyjętych norm grupowych; przyjmuje, respektuje i tworzy zasady zabawy
w grupie, współdziała z dziećmi w zabawie, pracach użytecznych, podczas
odpoczynku;
6) nazywa i rozpoznaje wartości związane z umiejętnościami i zachowaniami
społecznymi, np. szacunek do dzieci i dorosłych, szacunek do ojczyzny, życzliwość
okazywana dzieciom i dorosłym – obowiązkowość, przyjaźń, radość;
7) respektuje prawa i obowiązki swoje oraz innych osób, zwracając uwagę na ich
indywidualne potrzeby;
8) obdarza uwagą inne dzieci i osoby dorosłe;
9) komunikuje się z dziećmi i osobami dorosłymi, wykorzystując komunikaty
werbalne i pozawerbalne; wyraża swoje oczekiwania społeczne wobec innego
dziecka, grupy.

IV. Poznawczy obszar rozwoju dziecka. Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole:
1) wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim
otoczeniu za pomocą komunikatów pozawerbalnych: tańca, intencjonalnego ruchu,
gestów, impresji plastycznych, technicznych, teatralnych, mimicznych, konstrukcji
i modeli z tworzyw i materiału naturalnego;
2) wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim
otoczeniu za pomocą języka mówionego, posługuje się językiem polskim w mowie
zrozumiałej dla dzieci i osób dorosłych, mówi płynnie, wyraźnie, rytmicznie,
poprawnie wypowiada ciche i głośne dźwięki mowy, rozróżnia głoski na początku
i końcu w wybranych prostych fonetycznie słowach;
3) odróżnia elementy świata fikcji od realnej rzeczywistości; byty rzeczywiste od
medialnych, byty realistyczne od fikcyjnych;
4) rozpoznaje litery, którymi jest zainteresowane na skutek zabawy i spontanicznych
odkryć, odczytuje krótkie wyrazy utworzone z poznanych liter w formie napisów
drukowanych dotyczące treści znajdujących zastosowanie w codziennej
aktywności;
5) odpowiada na pytania, opowiada o zdarzeniach z przedszkola, objaśnia kolejność
zdarzeń w prostych historyjkach obrazkowych, układa historyjki obrazkowe,
recytuje wierszyki, układa i rozwiązuje zagadki;
6) wykonuje własne eksperymenty językowe, nadaje znaczenie czynnościom, nazywa
je, tworzy żarty językowe i sytuacyjne, uważnie słucha i nadaje znaczenie swym
doświadczeniom;
7) eksperymentuje rytmem, głosem, dźwiękami i ruchem, rozwijając swoją
wyobraźnię muzyczną; słucha, odtwarza i tworzy muzykę, śpiewa piosenki,
porusza się przy muzyce i do muzyki, dostrzega zmiany charakteru muzyki, np.
dynamiki, tempa i wysokości dźwięku oraz wyraża ją ruchem, reaguje na sygnały,
muzykuje z użyciem instrumentów oraz innych źródeł dźwięku; śpiewa piosenki
z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe; chętnie uczestniczy
w zbiorowym muzykowaniu; wyraża emocje i zjawiska pozamuzyczne różnymi
środkami aktywności muzycznej; aktywnie słucha muzyki; wykonuje lub
rozpoznaje melodie, piosenki i pieśni, np. ważne dla wszystkich dzieci
w przedszkolu, np. hymn przedszkola, charakterystyczne dla uroczystości
narodowych (hymn narodowy), potrzebne do organizacji uroczystości np. Dnia
Babci i Dziadka, święta przedszkolaka (piosenki okazjonalne) i inne; w skupieniu słucha muzyki;
8) wykonuje własne eksperymenty graficzne farbą, kredką, ołówkiem, mazakiem itp.,
tworzy proste i złożone znaki, nadając im znaczenie, odkrywa w nich fragmenty
wybranych liter, cyfr, kreśli wybrane litery i cyfry na gładkiej kartce papieru,
wyjaśnia sposób powstania wykreślonych, narysowanych lub zapisanych kształtów,
przetwarza obraz ruchowy na graficzny i odwrotnie, samodzielnie planuje ruch
przed zapisaniem, np. znaku graficznego, litery i innych w przestrzeni sieci
kwadratowej lub liniatury, określa kierunki i miejsca na kartce papieru;
9) czyta obrazy, wyodrębnia i nazywa ich elementy, nazywa symbole i znaki
znajdujące się w otoczeniu, wyjaśnia ich znaczenie;

10) wymienia nazwę swojego kraju i jego stolicy, rozpoznaje symbole narodowe
(godło, flaga, hymn), nazywa wybrane symbole związane z regionami Polski ukryte
w podaniach, przysłowiach, legendach, bajkach, np. o smoku wawelskim, orientuje
się, że Polska jest jednym z krajów Unii Europejskiej;
11) wyraża ekspresję twórczą podczas czynności konstrukcyjnych i zabawy,
zagospodarowuje przestrzeń, nadając znaczenie umieszczonym w niej
przedmiotom, określa ich położenie, liczbę, kształt, wielkość, ciężar, porównuje
przedmioty w swoim otoczeniu z uwagi na wybraną cechę;
12) klasyfikuje przedmioty według: wielkości, kształtu, koloru, przeznaczenia, układa
przedmioty w grupy, szeregi, rytmy, odtwarza układy przedmiotów i tworzy
własne, nadając im znaczenie, rozróżnia podstawowe figury geometryczne (koło,
kwadrat, trójkąt, prostokąt);
13) eksperymentuje, szacuje, przewiduje, dokonuje pomiaru długości przedmiotów,
wykorzystując np. dłoń, stopę, but;
14) określa kierunki i ustala położenie przedmiotów w stosunku do własnej osoby,
a także w stosunku do innych przedmiotów, rozróżnia stronę lewą i prawą;
15) przelicza elementy zbiorów w czasie zabawy, prac porządkowych, ćwiczeń
i wykonywania innych czynności, posługuje się liczebnikami głównymi
i porządkowymi, rozpoznaje cyfry oznaczające liczby od 0 do 10, eksperymentuje
z tworzeniem kolejnych liczb, wykonuje dodawanie i odejmowanie w sytuacji
użytkowej, liczy obiekty, odróżnia liczenie błędne od poprawnego;
16) posługuje się w zabawie i w trakcie wykonywania innych czynności pojęciami
dotyczącymi następstwa czasu np. wczoraj, dzisiaj, jutro, rano, wieczorem, w tym
nazwami pór roku, nazwami dni tygodnia i miesięcy;

17) rozpoznaje modele monet i banknotów o niskich nominałach, porządkuje je,
rozumie, do czego służą pieniądze w gospodarstwie domowym;
18) posługuje się pojęciami dotyczącymi zjawisk przyrodniczych, np. tęcza, deszcz,
burza, opadanie liści z drzew, sezonowa wędrówka ptaków, kwitnienie drzew,
zamarzanie wody, dotyczącymi życia zwierząt, roślin, ludzi w środowisku
przyrodniczym, korzystania z dóbr przyrody, np. grzybów, owoców, ziół;
19) podejmuje samodzielną aktywność poznawczą np. oglądanie książek,
zagospodarowywanie przestrzeni własnymi pomysłami konstrukcyjnymi,
korzystanie z nowoczesnej technologii itd.;
20) wskazuje zawody wykonywane przez rodziców i osoby z najbliższego otoczenia,
wyjaśnia, czym zajmuje się osoba wykonująca dany zawód;
21) rozumie bardzo proste polecenia w języku obcym nowożytnym i reaguje na nie;
uczestniczy w zabawach, np. muzycznych, ruchowych, plastycznych,
konstrukcyjnych, teatralnych; używa wyrazów i zwrotów mających znaczenie dla
danej zabawy lub innych podejmowanych czynności; powtarza rymowanki i proste
wierszyki, śpiewa piosenki w grupie; rozumie ogólny sens krótkich historyjek
opowiadanych lub czytanych, gdy są wspierane np. obrazkami, rekwizytami,
ruchem, mimiką, gestami;
22) reaguje na proste polecenie w języku mniejszości narodowej lub etnicznej, używa
wyrazów i zwrotów mających znaczenie w zabawie i innych podejmowanych czynnościach: powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki; rozumie
ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych wspieranych
np. obrazkiem, rekwizytem, gestem; zna godło (symbol) swojej wspólnoty
narodowej lub etnicznej;
23) reaguje na proste polecenie w języku regionalnym – kaszubskim, używa wyrazów
i zwrotów mających znaczenie w zabawie i innych podejmowanych czynnościach:
powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki; rozumie ogólny sens
krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych wspieranych np. obrazkiem,
rekwizytem, gestem, zna godło (symbol) swojej wspólnoty regionalnej –
kaszubskiej.

Ubezpieczenia